Toplumu yıkan zihniyet nedir?
Kanuni Sultan Süleyman, sütkardeşi Yahya Efendi'ye bir pusula göndermiş, ondan Osmanlı Devletinin inkırazına,
yıkılmasına yol açacak sebeplerin ne olduğunu sormuştu.
Yahya Efendi, padişahtan gelen bu pusulayı okuduktan sonra, aynı kağıdın arkasına:
- Neme gerek kardeşim, sözünü yazmış, geri göndermişti.
Kanuni, bu cevaba çok bozulmuştu. İlk fırsatta Yahya Efendi'nin Beşiktaş'taki dergâhına gelerek:
- Aşk olsun ağabey! Sana çok kritik bir konuyu sordum, cevap bile vermedin! Şeklinde sitemde bulunmuştu.
Yahya Efendi soruya cevap verdiğini söyleyince, Kanuni:
- Pusulanın arkasına, "neme gerek" diye yazıp yollamışsın. Herhangi bir cevap yoktu kâğıtta... Demişti. Yahya Efendi şu açıklamayı yapmıştı:
- Aradığın cevap oydu işte sultanım. Devletin inkıraz sebebini soruyordun.
Bir devlette millette: "neme lâzım", "neme gerek" düşüncesi başlar ve çoğalırsa, o memleket ve devlet inkıraza başlar.