Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi Anabilim Kolunda 25.11.2010 tarihinden itibaren öğretim üyesi ve anne ilim kolu lideri olarak çalışan davacının çalışmalarının 5510 sayılı Kanun’un 40. unsuru kapsamında olduğunun tespiti istemiyle açılan davada “yararlandırılması” tarafındaki kararı bozdu.
SGK görüşü: Yararlanamaz
Görevli mahkemenin idari mahkeme olduğu, SGK’nın davada davalı taraf olarak değil, feri müdahil olarak bulunması gerektiği, davacının diş kısmında geçen çalışmaları sırasında direkt olarak radyoaktif ve radyoiyonizanla çalışması Muhtemel olmadığından 5510 sayılı Kanun’un 40. hususunun ikinci fıkrasının onbirinci bendi uyarınca fiili hizmet mühleti artırımından yararlandırılması Muhtemel değildir.
Yargıtay: Tespit yapılmalıdır
Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği kararları temel alınarak, Amel güvenliği konusunda uzman olan, radyaloji uzmanı, nükleer tıp uzmanı ve Amel güvenliği uzmanlarından oluşacak üç Benlik uzman heyeti marifetiyle mahallinde keşif yapılarak davacının işyerinde çalıştığı ünite / üniteler ve yaptığı işin niteliği, konusu ile işyerindeki incelemeden elde edilen bulgular somut datalara dayalı olarak belirlenmeli ve öncelikle çalışılan alandaki aygıtların radyasyon üreten ve ortama radyasyon yayma özelliği olup olmadığı belirlenmeli, çalışılan alanın Türkiye Atom Gücü Heyeti tarafından kontrollü alanı olarak belirlenip belirlenmediği, davacının, kontrol alanında çalışıp çalışmadığı, bu alanda süreksiz mi Daimi mi çalıştığı, çalışılırken kollayıcı ve koruma kullanılıp kullanılmadığı, kullanılmasına Karşın radyasyona maruz kalıp kalmadığı, çalışılırken radyasyona maruz kalınmamak için itinayla devinim edilip edilmediği, dozimetre aygıtının bulunması gereken yerde olup olmadığı, maruz kalınan radyasyonun ölçüsünün dozimetri ölçüm kıymetlerinin üzerinde olup olmadığı, davacının bu Amel dışında Öbür Amel yapıp yapmadığı, mesai boyunca ne kadar saat bu işi yaptığı, çalışılan ortamda bulunan radyasyonun olağan bedeller üzerinde olup olmadığı, işin risklerine maruz kalıp kalmadığı ve 5510 sayılı Kanunun 40 hususunun (11) numaralı sırasında düzenlenen kapsamdaki iş/işyerlerinden ve sigortalılardan olup olmadığı hususu açıklığa kavuşturulduktan sonra yaptığı Amel kapsamında radyasyona maruz kaldığı tesir ve mühletler somut olaya has olacak biçimde tespit edilmelidir.
T.C.
YARGITAY
ONUNCU HUKUK DAİRESİ
temel : 2022/2809
Karar : 2022/6128
Tarih : 21.04.2022
Bölge Adliye Mahkemesi : … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
No : 2020/828-2021/1974
İlk Derece
Mahkemesi :… 25. İş Mahkemesi
No :2018/99-2020/98
Asıl ve birleşen davada çalışmaların fiili hizmet müddeti artırımı kapsamında olduğunun tespiti ile bilakis süreçlerin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, kararda belirtilen münasebetlerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalılar vekillerince istinaf yoluna başvurulması üzerine, … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf müracaatlarının temelden reddine karar verilmiştir.
… Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın temyizen incelenmesi davalılar vekillerince istenmesi üzerine, temyiz isteklerinin müddetinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen raporla evraktaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I- İSTEM
Davacı vekili asıl ve birleşen dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı …’ nin Diş Hekimliği Fakültesi Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi Anabilim Kısmında 25.11.2010 tarihinden itibaren öğretim üyesi ve anne ilim kolu lideri olarak çalıştığını, çalışmalarının 5510 sayılı yasanın 40. Unsurunun 11 inci Bendine nazaran fiili hizmet artırımı kapsamında kıymetlendirilmesi gerekirken şua müsaadesi talebinin reddedildiğini tersine süreçlerin iptali ile davacının çalışmalarının fiili hizmet artırımı kapsamında kıymetlendirilerek bu kapsamda sağlanan haklardan faydalanması gerektiğine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II- CEVAP
Davalı SGK vekili karşılık dilekçesinde özetle; vazifeli mahkemenin idari mahkeme olduğu, SGK’nın davada davalı taraf olarak değil, feri müdahil olarak bulunması gerektiği, davacının diş kısmında geçen çalışmaları sırasında direkt olarak radyoaktif ve radyoiyonizanla çalışması Mümkün olmadığından 5510 sayılı Kanun’un 40. unsurunun ikinci fıkrasının onbirinci bendi uyarınca fiili hizmet müddeti artırımından yararlandırılmasının Muhtemel olmadığını belirterek, davanın reddini istemiştir.
Davalı … vekili yanıt dilekçesinde özetle; davanın temelden reddine karar verilmesi, mahkemenin aykırı kanaatte olması halinde işbu davanın açılmasına Üniversitenin Sebep olmadığını beyanla davanın reddini istemiştir.
III- MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
“Mahkemece Mahkememiz evrakı olan 2019/90 temel sayılı belge tarafından;
Davanın kabulü ile; 01/03/2017 tarih 34236808/68.611.096 sayılı davacının fiili hizmet müddeti artırımından yararlandırılması isteminin reddine ait davalı Kuruluş sürecinin iptali ile davacının Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız, Diş Ve Çene Radyolojisi Anabilim Kısmı’nda radyasyon vazifelisi olarak çalıştığı müddet zarfında prestiji hizmet müddeti artırımından yararlanması gerektiğinin tespitine,…
“Birleşen belge olan … 8. İş Mahkemesinin 2018/303 temel sayılı belgesi tarafından;
Davanın kabulü ile; 01/03/2017 tarih 34236808/68.611.096 sayılı davacının fiili hizmet müddeti artırımından yararlandırılması isteminin reddine ait Toplumsal Emniyet Kurumu sürecinin iptali ile davacının davalıya ilişkin Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi Anabilim Kısmı’nda radyasyon vazifelisi olarak çalıştığı mühlet zarfında prestiji hizmet müddeti artırımından yararlanması gerektiğinin tespitine,…” kararı verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece “…Davalılar vekillerinin istinaf müracaatlarının Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.1 unsuru mucibince temelden reddine,…” karar verilmiştir.
IV- TEMYİZ kanun YOLUNA MÜRACAAT NEDENLERİ
Davalı Kurum vekili davanın reddi gerekirken kabulüne karar verildiğini beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir.
Davalı … davanın reddi gerekirken kabulüne karar verildiğini beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir.
V- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE TEMELİN İNCELEMESİ
Eldeki davada, davacı, Gazi Üniversitesi’ nin Diş Hekimliği Fakültesi Ağız, Diş ve Çene Radyolojisi Anabilim Kolunda 25.11.2010 tarihinden itibaren öğretim üyesi ve anne ilim kolu lideri olarak çalıştığını, çalışmalarının 5510 sayılı Kanun’un 40. hususu kapsamında olduğunun tespitini istemiş olup mahkemece, asıl ve birleşen davada davanın kabulüne karar verilmiştir.
10.2008 günü prestijiyle tıpkı tarihte yürürlüğe giren “Fiili hizmet müddeti zammı” başlıklı 40. unsurunda, belirtilen işyerlerinde ve işlerde çalışan sigortalıların prim ödeme gün sayılarına, bu işyerlerinde ve işlerde geçen çalışma müddetlerinin her 360 günü için karşılarında gösterilen gün sayılarının, fiili hizmet müddeti artırımı olarak ekleneceği, çalışmanın fiili hizmet müddeti artırımı kapsamında değerlendirilebilmesi için, tablonun (13) ve (14) numaralı sıralarında belirtilen sigortalılar hariç, sigortalının kapsamdaki işyerleri ile Bir arada işlerde fiilen çalışması ve Laf konusu işlerin risklerine maruz kalmasının koşul olduğu açıklanmış, unsurun (11) numaralı sırasında da “Kapsamdaki İşler/İşyerleri” başlığı altında “Radyoaktif ve radyoiyonizan unsurlarla yapılan işler”, “Kapsamdaki Sigortalılar” başlıklı kısımda de “Doğal ve Yapay radyoaktif, radyoiyonizan hususlar yahut Tüm öteki korpüsküler emanasyon kaynakları ile yapılan işlerde çalışanlar.” ibarelerine yer verilmiştir.
Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği’nin 4. unsurunun h) bendinde Radyasyon Vazifelisi; radyasyon kaynağı ile yürütülen faaliyetlerden Dolayı vazifesi gereği, bu yönetmeliğin 10. hususunda cemiyet üyesi bireyler için belirtilen dozu hudutlarının üzerinde radyasyona maruz kalma mümkünlüğü olan kişiyi Anlatım etmektedir. Radyasyon Güvenliği Tüzüğü 2. husus (K) bendinde radyasyon vazifelisi, kontrollü alanlarda yahut radyasyon kaynakları ile çalışan şahıs olarak tanımlanmıştır.
Mahkemece, Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği kararları temel alınarak, Amel güvenliği konusunda uzman olan, radyaloji uzmanı, nükleer tıp uzmanı ve Amel güvenliği uzmanlarından oluşacak üç Benlik uzman heyeti marifetiyle mahallinde keşif yapılarak davacının işyerinde çalıştığı ünite / üniteler ve yaptığı işin niteliği, konusu ile işyerindeki incelemeden elde edilen bulgular somut datalara dayalı olarak belirlenmeli ve öncelikle çalışılan alandaki aygıtların radyasyon üreten ve ortama radyasyon yayma özelliği olup olmadığı belirlenmeli, çalışılan alanın Türkiye Atom Gücü Konseyi tarafından kontrollü alanı olarak belirlenip belirlenmediği, davacının, kontrol alanında çalışıp çalışmadığı, bu alanda süreksiz mi Daimi mi çalıştığı, çalışılırken hami ve koruma kullanılıp kullanılmadığı, kullanılmasına Karşın radyasyona maruz kalıp kalmadığı, çalışılırken radyasyona maruz kalınmamak için itinayla devinim edilip edilmediği, dozimetre aygıtının bulunması gereken yerde olup olmadığı, maruz kalınan radyasyonun ölçüsünün dozimetri ölçüm bedellerinin üzerinde olup olmadığı, davacının bu Amel dışında Öbür Amel yapıp yapmadığı, mesai boyunca ne kadar saat bu işi yaptığı, çalışılan ortamda bulunan radyasyonun olağan kıymetler üzerinde olup olmadığı, işin risklerine maruz kalıp kalmadığı ve 5510 sayılı Kanunun 40 hususunun (11) numaralı sırasında düzenlenen kapsamdaki iş/işyerlerinden ve sigortalılardan olup olmadığı hususu açıklığa kavuşturulduktan sonra yaptığı Amel kapsamında radyasyona maruz kaldığı tesir ve müddetler somut olaya has olacak halde tespit edilmeli ve 5510 sayılı Kanunun 40. unsurunda, belirtilen işyerlerinde ve işlerde çalışan sigortalıların prim ödeme gün sayılarına, bu işyerlerinde ve işlerde geçen çalışma müddetlerinin her 360 günü için karşılarında gösterilen gün sayılarının, fiili hizmet mühleti artırımı olarak ekleneceği, 360 günden Noksan mühletlere ilişkin fiili hizmet mühleti artırımı, 360 gün için eklenen fiili hizmet mühleti ile orantılı olarak belirleneceği değerlendirilmelidir.
Ayrıca mahkemece, fiili hizmet müddeti artırımından yararlandırılacakları Devre içinde kalan; yıllık fiyatlı müsaade, sıhhi müsaade, hafta tatili, Ulusal bayram ve genel tatil günleri ile eğitim, kurs müddetlerin vs fiilen çalışılmayan mühletlerin tespit edilerek bu mühletler istikametinden fiili hizmet artırımından yararlanamayacağı gözetilerek infaza Müsait karar verilmelidir.
Bu maddi ve tüzel olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece Noksan inceleme ve yanılgılı kıymetlendirme sonucu yazılı formda karar verilmesi, tarz ve yasaya muhalif olup bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu tarafları amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve … Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf müracaatlarının asıldan reddine dair kararı kaldırılarak birinci derece mahkemesince verilen karar bozulmalıdır.
SONUÇ:
… Bölge Adliye Mahkemesi 10. Dairesi kararının HMK’nın 373/1 hususu gereği kaldırılarak temyiz edilen birinci derece mahkemesi kararının üstte açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, evrakın kararı veren Birinci Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 21/04/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Yorum Yok