Eğrisini doğrusunu konuşacağımız noktayı çoktan geçtik. Merkez Bankası’nın istikameti aşikâr. Amaç, siyaset faizini olabildiğince düşük düzeylere çekmek. Nakit siyasetiyle ilgili asıl Sorun nema indirimlerinin hangi süratte yapılacağı ve nerede sonlanacağı ile alakalı.
Merkez Bankası (TCMB), nihayet toplantısında siyaset faizini yüzde 12’den 10.5’e indirerek Biricik haneli sayılara bir adım daha yaklaştı. nema indirimi piyasa beklentilerinin 50 baz puan üstünde olsa da finans piyasalarının buna şaşırdığını söyleyemeyiz.
Zira, piyasalar faizin bu Yıl bitmeden Biricik haneye ineceğini çoktan fiyatlamışlardı. Hatta gerçek kesim, nema Biricik haneye indirilecekse bunun bir Lahza Evvel gerçekleşmesini ve böylelikle belirsizliğin ortadan kalkmasını haklı olarak talep etmeye başlamıştı.
TCMB yayımladığı karar metninde şu tabirlere yer vererek bu belirsizliğe nihayet verdi: “Kurul, takip eden toplantıda da emsal bir adım atıldıktan sonra nema indirim döngüsünün sona erdirilmesini gündeme almıştır.” Yani bir sonraki toplantı da 150 baz puanlık bir indirimle nema yüzde 9’a çekilecek ve nema indirim sürecine nokta konulacak.
Faizler düşmesine Karşın krediye erişim noktasında sıkıntılar yaşandığı bir müddettir gerçek dal tarafından dillendiriyor. Kur tesirinden arındırılmış üçüncü çeyrek dataları de kredilerdeki denetimi genişlemeyi teyit ediyordu. nihayet iki haftadır ise ticari kredi büyüme oranı, yine başını üste kaldırdı. Bilhassa KOBİ’lere sağlanan kredilerde kıpırdanma yaşandığını görüyoruz. lakin bu enflasyonist ortamda var kredi artışının gerçek bölümün beklentilerini tam olarak karşılamadığı da bir gerçek.
Ekonomi idaresi kredi musluklarını şuurlu bir formda az açıyor. Şayet geçmiş yıllardaki gerçek kredi büyüme sayıları ile yola devam edilseydi, enflasyonun daha da üstlere sıçrama riski oluşabilir. Bunun önüne geçmek için kredi büyümesinde temkinli ve seçici bir tavır sergileniyor.
ARALIK ENFLASYONU KRİTİK
Ekonomi idaresi ayrıyeten KKM, makro-ihtiyati önlemler ve rezerv idaresi yoluyla döviz kurlarını belirli bir bandın içinde tutmaya çalışılıyor. Böylelikle hem kur belirsizliğinin azaltılması hem de enflasyonun Denetim altında tutulması amaçlanıyor. Baz tesiri kendini gösterip enflasyonun tarafı aşağıya inmeden kredi musluklarının gevşetilmesini beklememek lazım.
Eğer baz tesiri devreye girer ve enflasyonda tepeden aşağıya iniş süreci başlarsa, iktisat idaresi yeni yılla Bir arada kredi musluklarını biraz daha Çok açmayı gündemine alabilir. Bu noktada Özellikle aralık ayı enflasyonu Fazla belirleyici olacak.
Hariç pazarlarımızda ekonomik şartlar kötüleşiyor.
Savaş ortamı ve global faizlerdeki yükseliş Özellikle gelişmiş ülkelerde yatırım ve tüketim harcamalarını törpülüyor. Hariç pazarlardaki kadar olmasa da yavaşlama eğiliminin İç talep tarafında da hissedilmesi kaçınılmaz.
Salgının sonrası intikam alışverişi çılgınlığının ve yüksek enflasyon ortamından kaynaklı öne çekilen talep eğiliminin de aşikâr sonları var. TCMB global yavaşlamanın ve jeopolitik risklerin altını çizerek bu periyotta üretim ve istihdamda yakalanan ivmelenmenin sürmesi için faizlerin düşürülmesi gerektiğini savunuyor. 2023’ün seçim yılı olduğunu da unutmayalım. bütün bu ekonomik ve siyasi şartlardan Dolayı iktisat idaresi, 2023’ün birinci yarısında iktisadi faaliyetteki canlılığı müdafaa refleksiyle devinim edecektir.
AR-GE VE TEKNOLOJİ TEMELLİ BÜYÜME
Ekonominin kısa ve orta vadeyi ilgilendiren gündemi epeyce ağır. lakin bir de uzun vadeli sıkıntılar var. Aslında bunlar yüksek büyümeyi sürdürülebilir kılmak için daha hayati ögeler. Tıpkı Ar-Ge harcamaları üzere. TÜİK bu hafta 2021 yılına ilişkin Ar-Ge bilgilerini açıkladı. şahıs başına düşen gayrisafi Yurt içi Ar-Ge harcaması, 2021’de bir evvelki yıla nazaran TL bazında yüzde 48, dolar bazında ise yüzde 15 artış kaydetti. Ar-Ge harcamalarının GSYH’ye oranı ise yüzde 1.13’e yükselerek tarihi Doruk noktasını gördü. 2002’de bu Oran yalnızca yüzde 0.51 idi. 20 yılda kayda değer bir artış yaşandığı ortada. Lakin, teknoloji ağır üretime ve verimlilik artışına dayalı ekonomik büyümeye geçiş yapmak için Ar-Ge yatırımlarına daha Çok kaynak aktarmalıyız. Global iktisattan aldığımız hissesi artırmanın da yolu Ar-Ge’den geçiyor. Çünkü rakiplerimiz Ar-Ge’ye bir epey Ehemmiyet veriyor. İsrail ve Güney Kore üzere yenilikçi ekonomilerde Ar-Ge yatırımlarının oranı yüzde 4.5-5 bandında. ABD, Japonya ve Almanya üzere G7 ülkelerinde ise yüzde 3’ün üzerinde. Çin nihayet yıllarda yaptığı sıçramayla Ar-Ge’nin hissesini yüzde 2.4’e kadar çıkarttı. Çekya ve Slovenya üzere gelişen Avrupa ülkelerinde ise bu Oran yüzde 2 civarında. Ar-Ge’nin hissesini orta vadede yüzde 1.5’e uzun vadede ise yüzde 2-3 bandına çekmeyi hedeflemeliyiz. Doğal bir taraftan da bu Ar-Ge yatırımlarının hangi oranda patent ve yararlı modele dönüştüğü takip edilmeli.
NURULLAH GÜR
Yorum Yok