Emekli olan memur, emekliliğinin iptalini isteyebilir mi? Yazımızda bu mevzuyu değerlendirmekteyiz.
Genel olarak memurların çalışma mühletleri 65 yaşlarını doldurdukları tarihte sona erer. 65 yaşından Evvel emeklilik, yalnızca memurların talebi ile gerçekleşir ve Kurumlar memurun emeklilik talebi olmadan 65 yaşlarını doldurmadan emeklilik sürecini tesis edemez. Memurlar emekli aylığı bağlanması için, birtakım durumlar dışında (bu durumlar ıslak haddi, kadrosuzluk, resen emeklilik üzere durumlar) zorlanamaz.
Emeklilik süreci nasıl gerçekleşir?
Memurlar, hizmet ve ıslak koşullarını taşırlarsa talep etmeksizin emekli olamazlar. Emekli olmak, emeklilik vaktini tespit etmek memurun iradesiyle gerçekleşen bir durumdur. Memurlar, emeklilik şartlarını, yani hizmet + ıslak şartlarını tamamladıktan sonra talepleri üzerine emeklilik sürecinin yapılmasını isteyebilirler. Bu biçimdeki talep sonucunda Kurumlar emekliye sevk onayı alır ve süreç yapılmak üzere Toplumsal Emniyet Kurumuna gönderir. Kurumlarca yapılan bu süreç kişinin emeklilik statüsüne geçmesini sağlar.
Emeklilik müracaatından vazgeçmeyi etkileyen durumlar neler olabilir
– Memurun derece ve kademesinin beklediğinden daha düşük olması,
– Gündemde olan ek 3600 ek gösterge ve memurun 1 inci dereceye geldiğini, lakin SGK tarafından yapılan intibak sürecinde 2. derecede kaldığının tespit edilmesi,
– Memurun sicilden alacağı kademeler, yüksek lisans, doktora, staj, ek derece ve kademeler yanlış uygulanmış olabilir, bu durumda memur intibak açısından hak kaybına uğrayabilir.
– Emekli ikramiyeleri tam yıllara karşılık yapılmaktadır ve Özel kesim işyerlerinde ve kimi durumlarda resmi dal işyerlerinde geçen müddetlerinin de emekli ikramiyesi yıllarına ekleneceğini düşünüp ona nazaran hesap yapmış olabilirler. Fakat emekli sürecinde bu beklentileri karşılanmadığını gördükten sonra da emekliliklerinin iptalini isteyebilirler. Üstte yaptığımız hesaplama burada da ikramiye açısından geçerli olmaktadır.
– Yine bir Öbür durum olarak da, genel olarak halk işyerlerinde uygulama olarak bir memur emekli olmak istediğinde emeklilikten Evvel birikmiş yıllık müsaadelerini kullanıp ondan sonra emekli olmak isterler. Bunun için de yıllık müsaadeleri öncesinde ileriki bir tarih olarak emeklilik talep dilekçelerini verirler ve Kurumlar da bu talebi yerine getirirler. Fakat, memur yıllık müsaade bitiminde emekli olmak için daha erken olduğunu düşünüp genç yaşta erken emekli olmaktan vazgeçebilir ve emekli olmak istemez.
Bu Örnek durumlar emekli sürecinin iptalini gerektirir mi? Kurumlar tarafından emeklilik onayı alınıp emeklilik dokümanları de Toplumsal Emniyet Kurumuna gönderilen bir memurun emeklilik süreçleri iptal edilebilir mi?
Emekli olmayı talep eden memur hakkında Kurumların en yüksek amirinin onayı alınarak emeklilik süreçleri yürürlüğe girer. Talep tarihinden itibaren 1 ay geçtikten sonra da Kurumlar tarafından memurun vazifesiyle ilişiğinin kesilmesi gerekir. Bu konu 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve genel sıhhat Sigortası Kanunu Husus 48 kararında kurala bağlanmıştır.
5510 sayılı kanun Unsur 28 de bulunan diğer bir karar şu haldedir: “Yukarıdaki fıkralarda belirtilen yaşlılık aylıklarından yararlanabilmek için, ….. 4 üncü unsurun birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen sigortalıların ise istekleri üzerine yetkili makamdan emekliye sevk onayı alındıktan sonra ilişiklerinin kesilmesi kuraldır.”
Hak kaybına uğrayan memurunun vazifeye tekrar başlama talepleri kabul edilebilir mi?
Emeklilik mevzuatlarında, kendi özgür iradelerini kullanarak emeklilik müracaatını yapmış memurların, tekrardan misyona dönmelerini sağlayacak bir karar yoktur. Tersine, yıllar öncesinde emekli memurun emeklilik iptal talebinin Geri alınamayacağı konusu Danıştay tarafından incelenmiş ve 8.1.1972 tarihli ve 1968-9 sayılı temel numaralı, 1972-1 sayılı da Karar numaralı İçtihat kararı ile, memurların emeklilik tasarrufunun Geri alınmasının yönetim hukukunda bulunması gereken itimat ve istikrar temellerini zedeleyeceği gerekçesiyle, memurun talebinin kabul edilemeyeceği belirtilmiştir.
Ayrıca, emekliye sevk onayından Evvel emekli olma talebinden vazgeçme dilekçesini vermesine Karşın Kurumları tarafından kabul edilmeme durumu halinde ise Yine mahkemelerce emeklilik sürecinin iptal edilmesi gerektiği tarafında kararlar da bulunmaktadır.
Sonuç kıymetlendirmemiz:
Emekliliğin iptalini isteyen memurun ileriki bir tarihte emekli olacağını belirttiği tarihten Evvel ve emeklilik talep tarihinden 1 ay geçirmeden Evvel Kurumuna emeklilik sürecinin iptal edilmesini istemesi halinde Muhtemel olabileceğini değerlendirmekteyiz.
Ancak, memurun belirttiği emeklilik tarihi itibariyle emekliye sevk onayı alındıktan sonra emeklilik sürecinin iptal edilmesini istemesi halinde bu süreçlerin iptal edilemeyeceğini değerlendirmekteyiz.
Memurun hak kaybı yaşamaması için emekli olma müracaatını yapmadan, kendi toplumsal Emniyet haklarını öğrenmeleri gerektiğini tavsiye etmekteyiz. Bunun için, her memurun vazife yaptığı biriminden/Sosyal Emniyet Kurumundan;
1- Emekli hizmet müddeti ile hangi yaşta emekli olacağını öğrenmesi gerekir.
2- Sigortalı yahut Bağ-Kurlu hizmetleri olanlar varsa bu hizmetlerini öğrenmesi gerekir.
3- Emekli olduğunda derecesi, kademesi, ek göstergesinin ne olacağını öğrenmesi gerekir.
4- Emekli olduğunda ne kadar aylık alabilir, ne kadar ikramiye alabilir bu bilgileri de öğrenmesi gerekir.
5- Kurumların da ilgililerin bu taleplerini sağlayacak formda Gerekli bilgileri vermesi gerektiğini söyleyebiliriz.
Yorum Yok